Ballustrada

dinsdag 30 mei 2023

Het geluk van een Lousy Kisser

Weest behoedzaam met de letteren! Gedichtenweek als mijnenveld. Fragmenten uit de column van MINOR in het dubbele voorjaarsnummer van Ballustrada:

"Ik had een bijeenkomst in de plaatselijke bibliotheek georganiseerd met de stadsdichters van Terneuzen. Zorgen over de opkomst had ik me niet hoeven maken. Tegen tweeën stroomde de eerste zaal vol, vervolgens ook de tweede, gekoppelde ruimte. En nog stonden de gangpaden vol. Het kon toch niet zo zijn dat het thema van de Gedichtenweek, Vriendschap, al deze de mensen had gelokt. Zo’n onderwerp kon je zelfs in je halfslaap bedenken.

Misschien was het de nieuwigheid: nieuwe bibliotheek, verse dichtersgroep. Ik moest om twee uur de spits afbijten en begon met het gedicht Familiefoto. Daar sprak een intens verlangen uit naar vereniging met mijn familie in een tijdvak dat ik nog niet eens geboren was. Twee gedichten later was het over en uit, mijn hart stroomde leeg. Ik kan niet verder, bracht ik uit.

Tekst vervolgt onder de afbeelding

Mail-artbijdrage uit het voorjaarsnummer.

Op de IC van ZorgSaam in Terneuzen hoorde ik van mijn (tweede) hartstilstand. Opnieuw was ik gered, opnieuw geluk bij een ongeluk. Mijn mede-stadsdichter Peter Knipmeijer had zijn medische opleiding meer dan waargemaakt. Hij reanimeerde me met grote voortvarendheid. Later zou hij me tijdens een bezoek een cadeautje overhandigen, een T-shirt met het opschrift Lousy Kisser. En hij vertelde dat sommige toehoorders aanvankelijk dachten dat ik niet verder kon vanwege emoties tijdens de declamatie. Terwijl iedereen weet dat een dichter nuchter moet blijven tegenover zijn eigen creaties."

***

Neem nu een abonnement of bestel het nieuwe nummer!

Los dubbelnummer € 12,50 | Abonnement € 20,00, 4 nummers inclusief porto
Bankrekening NL35 ABNA 049 92 02 864 t.n.v. Stichting Zeeuws Licht

Redactie: André van der Veeke, Jan J.B. Kuipers, Johan Everaers
Vaste medewerkers: Kees Klok, Paul van Leeuwenkamp, Thom Schrijer, Jos Rouw (webzaken)
Vormgeving: Ko de Jonge

Contact: avdveeke@zeelandnet.nl

maandag 29 mei 2023

Het pad der lichtvoetigen

Tot haar eigen verbazing betreedt de redactie van Ballustrada in het zojuist verschenen voorjaarsdubbelnummer het pad der lichtvoetigen. Schuld aan deze frivoliteit draagt de dichter Peter Knipmeijer, die deze aflevering van de vaste rubriek Laaglandse Poëzie vulde met Light Verse van bekende namen in het circuit.

Redactieleden werkten voorts mee aan edities van het tijdschrift Opklaringen van de Rotterdamse Stichting het HogeDRUKgebied. Hieruit vloeide medewerking voort aan het project Brug-Brücke. Een gedicht van André van der Veeke en een verhaal van Johan Everaers dat eerder verscheen in een jubileumuitgave van Ballustrada, werden opgenomen in het boek Brug / Brücke van deze stichting (2022).

De verschijning ging gepaard met tentoonstellingen van de visuele bijdragen in Bochum en in galerie Wind op het Noordereiland in Rotterdam. Aan die samenwerking besteden we in dit nummer aandacht met een mini-thema ‘Bruggen’, waarin onder meer een bijdrage van Rien Vroegindeweij.

Klaus Rifbjerg

Van dat thema is het maar een kleine stap naar De Veerman, het digitale tijdschrift dat Romain John van de Maele onlangs voor de laatste keer liet verschijnen. Veel aandacht daarin voor Scandinavische literatuur; dit leidde er voordien al toe dat Van de Maele werd uitgenodigd voor een bijdrage in onze rubriek Taal Ver Taal. Daarom nu in ons tijdschrift voor het eerst poëzie van de Deense dichter Klaus Rifbjerg.

Onze derde rubriek De Juiste Verkeerde Verbanden van Jan J.B. Kuipers gaat nog één keer in op het gekoppelde fenomeen van macht en onderschikking. Wat zit er eigenlijk in de emissies van de Duivel? Moet Hij worden uitgekocht?

Terwijl Ko de Jonge een pakketje voor de buren bezorgt, lezen we verder in ditnummer de gewaardeerde bijdragen van Yorgos Dalman, Pieter Drift, Guido Eekhaut, Rogier de Jong, Minor, Theo Raats, Renaat Ramon, Frank Roger, Jos Rouw, Maria Timiaan, Peter Urbanus, Jabik Veenbaas en Paul van der Velde. Inderdaad: vooral vertrouwde namen, usual suspects (met excuus aan de Vereniging tot Behoud van de Restanten van de Nederlandse Taal) die de warme stal van Ballustrada bevolken, blatend, loeiend, hinnikend in de aandachtige stilte van het geschreven woord – uiteraard op papier.

***

Neem nu een abonnement of bestel het nieuwe nummer!

woensdag 15 februari 2023

In een doos verzonden

In 1993 ontving ik een doosje met boeken. Het pakketje kwam uit Dresden. De afzender was de kunstenaar Dirk Fröhlich. Ik had eerder post van hem ontvangen. Hij organiseerde een project waarbij aan de uitgenodigde kunstenaars een bijdrage gevraagd werd voor een kunstwerk in een oplage van 20 exemplaren. Dat was een aantal om te overzien. Er werd verwacht dat er iets bijzonders gemaakt zou worden.

Er was geen thema. Men kon aan de slag met kwasten en verf, drukpers, stempels of fototoestel. Het hele arsenaal aan beeldende middelen kon gebruikt worden. Als het maar aangeleverd werd binnen het formaat van A4.

In dezelfde week had ik een krantenfoto gezien waarop een enorme hoeveelheid bladen papier te zien was. Drogend aan lijnen. Een bibliotheek had een onherstelbare schade opgelopen door wateroverlast. Er zat niets anders op dan de chaos blad voor blad te drogen.

De krantenfoto kopieerde ik twintig keer. Bij iedere kopie voegde ik doorslagpapier, doordrenkt met water. Daarop schilderde ik met penseel en inkt de letters W E T. De twintig natte bladen liet ik drogen. Het proces werd oncontroleerbaar, volgde eigen regels. Aan het eind waren zowel de vormen van de aangebrachte letters als de toestand van het papier veranderd.

Ik voegde de bladen bijeen en stuurde ze naar Dresden. Fröhlich gebruikte dit experiment als afsluitende pagina’s in zijn boek VERTEXis41. Een uniek boek, een eenmalig exemplaar in een serie van 20.

Het boek is te zien in de tentoonstelling “van druppel tot tsunami” van 5 maart t/m 16 april in de expositieruimte van CBK Zeeland, Balans 17, Middelburg. De presentatie is tevens gekoppeld aan de KinderKunstWeek 2023.

Doosjes met boeken en allerlei andere materialen worden dagelijks wereldwijd verspreid, zoals straks te lezen valt in het voorjaarsdubbelnummer 2023 van BALLUSTRADA.

KO DE JONGE (vormgever Ballustrada)

Neem nu een abonnement of bestel het nieuwe nummer!

maandag 14 november 2022

Gazdanov en Schouwen-Duiveland centraal

Daar is-ie dan, het nieuwe nummer van BALLUSTRADA. In het net verschenen najaarsdubbelnummer staan de Russische auteur Gajto Gazdanov (1903-1971) en dichters over Schouwen-Duiveland centraal.

Speciaal voor BALLUSTRADA vertaalde slavist Willem G. Weststeijn het verhaal ‘De gevangene’ van Gazdanov in het Nederlands. Gazdanovs werk is tot dusver nog maar in zeer beperkte mate in Nederland verschenen. Weststeijn schreef bij het verhaal een inleiding met biografische schets.

Voor de vaste rubriek Laaglandse Poëzie verzamelde samensteller Johan Everaers vijftien dichters over Schouwen-Duiveland uit heden en verleden. Enkele namen: Ester Naomi Perquin, Rien Vroegindeweij, Thom Schrijer, Stefan van den Bossche, Jan van Seters.

Stadsdichters en raketten

Verder bevat het nummer poëzie van onder anderen Jabik Veenbaas, Julien Holtrigter, Kees Engelhart en Astrid Arns. Ook stadsdichters van Middelburg en Terneuzen, Aschwin van den Abeele en Peter Knipmeijer, laten de lezers kennismaken met gedichten uit nieuwe bundels.

Verhalend proza en essayistiek worden geleverd door onder anderen Yorgos Dalman, Guido Eekhaut, Reinder Veelinx, Andreas van Rompaey en Paul van Leeuwenkamp. De rubriek De Juiste Verkeerde Verbanden (Jan J.B. Kuipers) behandelt de factor macht (hebben raketten er iets mee te maken?), terwijl columnist Minor zich afvraagt waar inspiratie te koop is. Ko de Jonge heeft in ‘Aan flarden’ werk uitgekozen van de Luxemburgse mail-art kunstenaar Franz Frisch.

Zie HIER een artikel in de PZC over het najaarsnummer.

Neem nu een abonnement of bestel het nieuwe nummer!

woensdag 19 oktober 2022

Schouwen-Duiveland centraal in Laaglandse Poëzie

Binnenkort valt het najaarsdubbelnummer van Ballustrada op de mat, ondanks de torenhoge papierprijzen - waarvan de abonnees niets merken. Een mirakel bijna.

De rubriek Laaglandse Poëzie springt ook in dit nummer in het oog. Samensteller Johan Everaers heeft dichters verzameld die te maken hebben met of afkomstig zijn van Schouwen-Duivenland. Het resultaat mag er zijn. Enkele namen: Ester Naomi Perquin, Rien Vroegindeweij, Thom Schrijer, Stefan van den Bossche, Jan van Seters. De dreigende oeroude dichtregels 'Westenschouwen, het zal je rouwen, dat je geroofd hebt mijn vrouwe', hebben blijkbaar geen invloed gehad op de kwaliteit van de bijdragen.

Everaers meldt in zijn inleiding van deze aflevering nadrukkelijk dat hij bij de samenstelling afging op zijn herinnering; het gaat om een keuze, een greep, een impressie. Door een speling van het lot ontbreekt bijvoorbeeld het hieronder geplaatste gedicht van Kees Francke in de bloemlezing...

West Mongolia 87

Alle zeegaten
allang afgesloten

de Schouwse Boer was er nog wel
maar verder herkende ik niets
(behalve de Vuurtoren natuurlijk
die moeilijk te vergeten is)

en na het seizoen
van rijp en wolfspinnen
begint hier het huis al
hol te klinken

Uit: Kees Francke, West Mongoolse Gezangen (Trichis Publishing bv, 2016)

Meer nieuws over het najaarsnummer in een volgende post.

Neem nu een abonnement of bestel het nieuwe nummer!

dinsdag 23 augustus 2022

In Ballustrada 34, nr 1-2 (2020) werden veertien boekwerkjes uit het archief ARTisSTARTplus getoond. We zien hieronder de bijdragen van John Evans, Gögös Ferenc, Joseph Huber en Josef Klaffki.

Kunstwerken in boekvorm, steeds hetzelfde formaat en basismateriaal, maar door de invulling van verschillende kunstenaars keer op keer met een andere inhoud. En dat 1420 keer. Een collectie die in 40 jaar is gerealiseerd. Een periode waarin werkwijzen zijn veranderd en communicatie via andere wegen tot stand komt. In 1982 kenden we geen computer en internet. Aan de achterzijde van de postzegel moest nog gelikt worden voordat tekst of beeld een omvangrijke reis begon.

En nog pijnlijker: het basismateriaal van de boekjes, doorslagpapier, wordt al een aantal jaren niet meer vervaardigd. De typemachine is verhuisd naar het museum voor oudheden. Dus niemand vraagt nog naar doorslagpapier. De wet van vraag en aanbod drukte uiteindelijk het laatste stempel op het project. 'Gesloten'. Voorbij. En dan….

Het museum CODA-Apeldoorn beheert o.a. kunstwerken waarbij het boek als kunstvorm en 'papierkunst in de volle breedte, variërend van kleine kunstwerken en objecten tot levensgrote installaties' fungeert. 'Soms worden daarbij maatschappelijke thema’s belicht of raken ze het persoonlijk leven van de kunstenaar; andere werken vertellen een (materiaal)technisch verhaal of raken de andere thema’s en ontwikkelingen'.

Een uitgelezen locatie dus.

CODA-Apeldoorn zal het ARTisSTARTplus archief in de collectie opnemen en zorg dragen voor het in stand houden van het project/archief.

Ko de Jonge

dinsdag 5 juli 2022

Jan Verschoore exposeert in Waterlandkerkje

Beeldend kunstenaar en BALLUSTRADA-medewerker vanaf het prille begin Jan Verschoore exposeert van zaterdag 9 tot zaterdag 16 juli in 't Kerkje van Waterlandkerkje. Al meer dan een kwarteeuw maakt hij klein-grafiek en voor kenners was hij in de jaren negentig de beste stempelsnijder van Europa.

Gedurende zijn mail-art-periode (tot 2002) verschenen Verschoore's 'Artistamps' in diverse publicaties. Zijn 'zegelblokken-project' werd tentoongesteld in onder andere het Museum van Het Boek (Meermanno Westreenianum) te Den Haag.

Tegenwoordig maakt Verschoore ook schilderijen (acryl en olie op linnen, 3D): gestileerde voorstellingen, vaak ontleend aan zijn grafische ontwerpen. Een geraffineerd spel tussen organische en geometrische vormen...

Verschoore's expositie vindt plaats in het kader van de Zeven Zomerse Weken in 't Kerkje.

Net als de exposanten vóór en na hem is Jan Verschoore ook zelf aanwezig tijdens de openingsuren van zijn expositie.

Neem nu een abonnement of bestel het nieuwe nummer!